अध्याय ४५
श्रीगणेशाय नमः ॥
श्री सरस्वत्यै नमः ॥
श्री गुरुभ्यो नमः ॥
नामधारक विनवी सिद्धासी । मागें कथा निरोपिलीसी ।
नंदीनामा कवि ऐसी । दुसरा आणिक आला म्हणोनि ॥ १ ॥
कवणेंपरी झाला शिष्य । तें सांगावें जी आम्हांस ।
विस्तार करुनि आदिअंतास । कृपा करुनि दातारा ॥ २ ॥
सिद्ध म्हणे नामधारका । सांगो तूंतें कथा ऐका ।
आश्र्च्रर्य झालें कवतुका । श्रीगुरुचरित्र अति गोड ॥ ३ ॥
गाणगापुरीं असतां गुरु । ख्याती झाली अपरांपरु ।
लोक येती थोरथोरु । भक्त बहुत जाहलें ॥ ४ ॥
नंदीनामा कवि होता । कवित्व केलें अपरिमिता ।
समस्त लोक शिकती अमृता । प्रकाश झाला चहूं राष्ट्रीं ॥ ५ ॥
ऐसें असतां एके दिवसीं देखा । श्रीगुरुसी नेलें भक्तें एका ।
आपुले घरी शोभनदायका । म्हणोनि नेलें आपुले ग्रामा ॥ ६ ॥
हिपरगी म्हणिजे ग्रामासी । नेलें आमुचे श्रीगुरुसी ।
पूजा केली तेथें बहुवसी । समारंभ थोर जाहला ॥ ७ ॥
तया ग्रामी शिवालय एक । नाम ‘ कल्लेश्र्वर ‘ लिंग ऐक ।
जागृत स्थान प्रख्यात निक । तेथें एक द्विजवर सेवा करी ॥ ८ ॥
तया नाम ‘ नरहरी ‘ । लिंगसेवा बहु करी ।
आपण असे कवीश्र्वरी । नित्य करी पांच कवित्वें ॥ ९ ॥
कल्लेश्र्वरावांचूनि । आणिक नाणी कदा वचनीं ।
एकचित्तें एकमनीं । शिवसेवा करीतसे ॥ १० ॥
समस्त लोक त्यासी म्हणती । तुझे कवित्वाची असे ख्याति ।
श्रीगुरुसी कवित्वावरी प्रीति । गुरुस्मरण करीं तूं कांहीं ॥ ११ ॥
त्यांसी म्हणे तो नर । कल्लेश्र्वरासी विकिलें जिव्हार ।
अन्यत्र देव अपार । नरस्तुति मी न करीं ॥ १२ ॥
ऐसें बोलोनियां आपण । गेला देवपूजेकारण ।
पूजा करितां तत्क्षण । निद्रा आली तया देखा ॥ १३ ॥
नित्य पूजा करुनि आपण । कवित्व करी पार्वतीरमणा ।
ते दिवसीं अपरिमाण । निद्रा आली तया देखा ॥ १४ ॥
निद्रा केली देवळांत । देखता झाला स्वप्नांत ।
लिंगावरी श्रीगुरु बैसत । आपण पूजा करितसे ॥ १५ ॥
लिंग न दिसे श्रीगुरु असे । आपणासी पुसती हर्षे ।
नरावरी तुझी भक्ति नसे । कां गा आमुतें पूजितोसि ॥ १६ ॥
षोडशोपचारेंसीं आपण । पूजा करी स्थिर मनीं ।
ऐसें देखोनियां स्वप्न । जागृत झाला तो द्विज ॥ १७ ॥
विस्मय करी आपुले मनीं । म्हणे नरसिंहसरस्वती शिवमुनि ।
आला असे अवतरोनि । आपण निंदा त्याची केली ॥ १८ ॥
हाचि होय सद्गुरु । त्रयमूर्तीचा अवतारु ।
भेट घ्यावी आतां निर्धारु । म्हणूनि आला श्रीगुरुपाशी ॥ १९ ॥
आला विप्र लोटांगणेंसी । येऊनि लागला चरणांसी ।
कृपा करी गा अज्ञानासी । नेणों तुझें स्वरुप आपण ॥ २० ॥
प्रपंचमाया वेष्टोनि । नोळखें आपण अज्ञानी ।
तूंचि साक्षात् शिवमुनि । निर्धार जाहला आजि मज ॥ २१ ॥
कल्लेश्र्वर कर्पूरगौरु । तूंचि होसी जगद्गुरु ।
माझें मन झालें स्थिरु । तुझे चरणीं विनटलो ॥ २२ ॥
तूंचि विश्र्वाचा आधारु । शरणागता वज्रपंजरु ।
चरणकमळ वास भ्रमर । ठाकोनि आलों अमृत घ्यावया ॥ २३ ॥
जवळी असतां निधानु । कां हिंडावें रानोरानु ।
घरा आलिया कामधेनु । दैन्य काय आम्हांसी ॥ २४ ॥
पूर्वी समस्त ऋषि देखा । तप करिती सहस्र वर्षे निका ।
तूं न पावसी एकएका । अनेक कष्ट करिताति ॥ २५ ॥
न करितां तपानुष्ठान । आम्हां भेटलासि तूं निधान ।
झाली आमुची मनकामना । कल्लेश्र्वर लिंग प्रसन्न झालें ॥ २६ ॥
तूंचि सत्य कल्लेश्र्वरु । ऐसा माझे मनी निर्धारु ।
कृपा करी गा जगद्गुरु । म्हणोनि चरणीं लागला ॥ २७ ॥
श्रीगुरु म्हणती तयासी । नित्य आमुची निंदा करिसी ।
आजि कैसे तुझे मानसी । आलासी भक्ति उपजोनि ॥ २८ ॥
विप्र म्हणे स्वामियासी । अज्ञान अंधकार आम्हांसी ।
कैसे भेटाल परियेसीं । ज्योतिर्मय न होतां ॥ २९ ॥
म्यां कल्लेश्र्वराची पूजा केली । तेणें पुण्यें आम्हां भेटी लाधली ।
आजि आम्ही पूजेसी गेलो तें काळीं । लिंगस्थानीं तुम्हांसि देखिले ॥ ३० ॥
स्वप्नावस्थेंत देखिलें आपण । प्रत्यक्ष भेटले तुझे चरण ।
स्थिर जाहलें अंतःकरण । मिळवावें शिष्यवर्गांत ॥ ३१ ॥
ऐसें विनवोनि द्विजवर । स्तोत्र करीतसे अपार ।
स्वप्नीं पूजा षोडशोपचार । तैसें कवित्व केलें देखा ॥ ३२ ॥
मानसपूजेचे विधान । पूजा व्यक्त केली त्याणें ।
श्रीगुरु म्हणती तत्क्षण । आम्ही स्वप्नरुप लोकांसी ॥ ३३ ॥
प्रत्यक्ष आम्ही असतां देखा । स्वप्नावस्थीं कवित्व ऐका ।
येणें भक्तें केले निका । स्वप्नीं भेदूनि समस्त ॥ ३४ ॥
ऐसे म्हणोनि शिष्यांसी । वस्त्रे देती त्या कवीसी ।
लागला तो श्रीगुरुचरणासी । म्हणे आपण शिष्य होईन ॥ ३५ ॥
श्रीगुरु म्हणती तयासी । कल्लेश्र्वर श्रेष्ठ आम्हांसी ।
पूजा करी गा नित्य त्यासी । आम्ही तेथे सदा वसों ॥ ३६ ॥
विप्र म्हणे स्वामियासी । प्रत्यक्ष सांडोनि चरणासी ।
काय पूजा कल्लेश्र्वरासी । तेथेंही तुम्हांसी म्यां देखिलें ॥ ३७ ॥
तूंचि स्वामी कल्लेश्र्वरु । त्रयमूर्तींचा अवतारु ।
हाचि माझा सत्य निर्धारु । न सोडीं आतां तुझे चरण ॥ ३८ ॥
ऐेसे विनवोनि स्वामियासी । आला सवें गाणगापुरासी ।
कवित्वें केलीं बहुवसी । सेवा करीत राहिला ॥ ३९ ॥
सिद्ध म्हणे नामधारकासी । कवीश्र्वर दोघे श्रीगुरुपाशीं ।
आले येणे रीतीसी । भक्ति करिती बहुवस ॥ ४० ॥
म्हणे सरस्वती-गंगाधरु । ज्यासी प्रसन्न होय श्रीगुरु ।
त्याचे घरी कल्पतरु । चिंतिले फळ पाविजे ॥ ४१ ॥
कथा कवीश्र्वराची ऐसी । सिद्ध सांगे नामधारकासी ।
पुढील कथा विस्तारेंसी । सांगेल सिद्ध नामधारका ॥ ४२ ॥
॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ
श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे
नरहरिकवीश्र्वर-वरप्राप्ति नाम पंचचत्वारिंशोऽध्यायः ॥
॥ श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥